شهرستان بوکان یکی از شهرستان‌های مهم کردنشین[۳] ایران واقع در استان آذربایجان غربی است. این شهرستان بر سر جاده ترانزیتی غرب و در منطقه تقریباً کوهستانی و معتدل قرار گرفته که از جهت شمال به شهرستان میاندوآب و از جنوب به شهرستان سقز و از شرق به شهرستان شاهین‌دژ و از غرب با شهرستان مهاباد همسایه‌است.
مرکز این شهرستان شهر بوکان است. شهر بوکان در ۳۶ درجه و ۳۱ دقیقه عرض شمالی و ۴۶ درجه و ۱۲ دقیقه طول شرقی نسبت به نصف النهار گرینویچ قرار دارد و ارتفاع آن از سطح دریای آزاد ۱۳۷۰ متر می‌باشد.[۴] بر پایه سرشماری سال ۱۳۹۰ جمعیت شهرستان بوکان برابر با ۲۲۴٬۶۲۸ نفر بوده است، که از این تعداد ۱۰۲٬۴۸۸ نفر آنان مرد و ۱۰۱٬۸۲۰ نفر آنان زن بوده‌اند.
شهرستان بوکان (شهر بوکان و توابع آن) سومین شهرستان استان آذربایجان غربی از لحاظ جمعیت بعد از شهرستان‌های ارومیه و خوی و دومین شهر باسواد استان بعد از ارومیه است. بر اساس نتایج آمارگیری سال ۱۳۸۵ نیز این شهر پس از ارومیه و خوی سومین شهر پرجمعیت آذربایجان غربی[۵] و همچنین بر اساس نتایج این آمارگیری این شهر پس از کرمانشاه و سنندج سومین شهر بزرگ کردنشین ایران محسوب می‌شود.[۶][۶][۷] همچنین این شهر ۵۱ امین شهر پرجمعیت ایران[۸] و ۲۴۲۳ امین شهر پرجمعیت جهان است.[۹][۱۰]
شهرستان بوکان در رتبه‌بندی گردشگری شهرستان‌های اطراف دریاچه ارومیه، رتبه نخست را بخود اختصاص داده است[۱۱] شهرستان بوکان دارای ۲۰۱ روستا است که از این تعداد ۲۵ روستای آن متروکه است.